ศูนย์ความเป็นเลิศด้านเวชบำบัดวิกฤติ จัดตั้งขึ้นเพื่อพัฒนางานด้านผู้ป่วยวิกฤติในด้านต่าง ๆ ตามแผนยุทธศาสตร์และเป้าหมายของโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ โดยมีภารกิจสำคัญ ดังนี้

1. ด้านบริการ เพื่อให้มีการจัดการให้การดูแลผู้ป่วยวิกฤติให้ได้มาตรฐานสูงสุด ตามหลักฐานเชิงประจักษ์และมีผลลัพธ์ของการดูแล
   ผู้ป่วยที่สามารถเทียบเคียงกับสถานพยาบาลในระดับสากลได้ มีการติดตามผลและพัฒนาคุณภาพอย่างต่อเนื่อง
2. พัฒนาการเรียนการสอนด้านเวชบำบัดวิกฤติ สำหรับแพทย์ทั้งระดับบัณฑิตศึกษาและหลังปริญญา แพทย์ประจำบ้านและแพทย์ประจำบ้านต่อยอดด้านเวชบำบัดวิกฤติ พยาบาลและพยาบาลเฉพาะทางด้านเวชบำบัดวิกฤติ รวมถึงบุคลากรวิชาชีพอื่น ๆ เช่น
   นักกายภาพบำบัด นักโภชนาการ เภสัชกร รวมถึงการจัดบริการวิชาการ เช่น การจัดการประชุมวิชาการ การจัดการอบรมสัมมนาด้านเวชบำบัดวิกฤติ
3. องค์ความรู้ใหม่และนวัตกรรมด้านการดูแลผู้ป่วยวิกฤติ มีการส่งเสริมให้เกิดวิจัยด้านผู้ป่วยวิกฤติอย่างเป็นระบบ รวมถึงการสร้างระบบนิเวศน์พื้นฐานให้สามารถส่งเสริมให้เกิดงานวิจัยที่สามารถนำไปช่วยในการแก้ไข พัฒนาการดูแลผู้ป่วยได้

พันธกิจ

เป็นหน่วยงานกลางที่มีบทบาทส่งเสริม สนับสนุน ประสานความร่วมมือระหว่างหน่วยบริการ ผู้เชี่ยวชาญในทีมสหสาขาวิชาชีพ ฝ่ายสนับสนุนต่าง ๆ ที่มีความเกี่ยวข้องในการดูแลผู้ป่วยวิกฤต ภายใต้การดูแลสนับสนุนจากฝ่ายบริหารขององค์กร โดยมุ่งเน้นพัฒนางานบริการการดูแลผู้ป่วยวิกฤตที่เป็นเลิศ เพื่อให้เกิดการดูแลอย่างต่อเนื่อง ไร้รอยต่อ ตั้งแต่ก่อนเกิดภาวะวิกฤต ขณะเกิดภาวะวิกฤต และการดูแลภายหลังพ้นจากภาวะวิกฤต อย่างครบวงจร ตามมาตรฐานวิชาชีพแบบองค์รวม และการสร้าง patient flow ที่เหมาะสม รวมทั้ง พัฒนาหลักสูตรเฉพาะทางด้านเวชบำบัดวิกฤต และสนับสนุนการสร้างองค์ความรู้ใหม่และนวัตกรรมด้านการดูแลผู้ป่วยวิกฤต โดยการวิจัย และสร้างฐานข้อมูลที่เป็นระบบ สถาบันต้นแบบทางการแพทย์ที่มีคุณธรรมด้วยคุณภาพมาตรฐานระดับนานาชาติตามยุทธศาสตร์และเป้าหมายของโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ และคณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

เจตจำนง

ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ ด้านเวชบำบัดวิกฤติ พัฒนางานด้านผู้ป่วยวิกฤติในด้านต่าง ๆ ตามแผนยุทธศาสตร์และเป้าหมายของ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์และคณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยศูนย์ความเป็นเลิศด้านเวชบำบัดวิกฤติ ซึ่งมียุทธศาสตร์สำคัญที่มุ่งสู่การบรรลุวิสัยทัศน์ โดยยุทธศาสตร์ทั้งสามส่วนจะมีการเชื่อมโยงกัน เพื่อให้เกิดความสำเร็จและยั่งยืนขององค์กร ดังนี้

ยุทธศาสตร์ที่ 1 : พัฒนาการดูแลผู้ป่วยวิกฤติในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ให้ได้มาตรฐานระดับสากล 

ผลลัพธ์ที่พึงประสงค์: ผลการรักษาของผู้ป่วยภาวะวิกฤติในภาวะต่าง ๆ เมื่อเทียบกับผลลัพธ์ในระดับสากล เช่น ผู้ป่วย severe sepsis/septic shock, acute respiratory distress syndrome อัตราการเกิดการติดเชื้อใน ICU หรืออัตราการรอดชีวิตของผู้ป่วยที่มีอาการทรุดลงเฉียบพลัน 

1.1 มีการจัดระบบสนับสนุนและพัฒนาคุณภาพการดูแลผู้ป่วยวิกฤติ โดยทำเป็นโครงการพิเศษที่มีการทำงานร่วมกันโดยทีมสหสาขา มีการสนับสนุนกำลังคน ทรัพยากร และงบประมาณ ในขั้นต้นได้ทำ 

• โครงการพัฒนาการช่วยชีวิตขั้นสูงด้วยเครื่องพยุงปอดและหัวใจ (ECMO) (โครงการย่อยที่ 1) 
• โครงการระบบการดูแลผู้ป่วยก่อนวิกฤติในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ (rapid response system) (โครงการย่อยที่ 2) 
• โครงการพัฒนาการดูแลแบบ Palliative care in ICU (โครงการย่อยที่ 4) 

1.2.การพัฒนามาตรฐานการดูแลผู้ป่วยภาวะวิกฤติเฉพาะเรื่อง มีการจัดตั้งคณะทำงานกำหนดมาตรฐานการดูแลและติดตามผลการดูแล กลุ่มโรคหรือหัตถการที่พบบ่อย ได้แก่  

• Severe sepsis/ septic shock 
• ARDS   
• Weaning protocol  
• Sedation/ delirium protocol

1.3 มีการบริหารจัดการและวางแผนทรัพยากรสำหรับผู้ป่วยวิกฤติ

• การวางแผนและจัดระบบการใช้เตียงที่มีประสิทธิภาพ เพียงพอ ลดระยะเวลาการรอคอย
• ร่วมมือกับศูนย์เครื่องมือแพทย์ และฝ่ายสนับสนุนบริการในการวางแผนอุปกรณ์และยาให้พร้อมใช้ ได้มาตรฐาน  
• ร่วมมือกับฝ่ายกายภาพเพื่อพัฒนาโครงสร้างและสิ่งแวดล้อมของหอผู้ป่วยวิกฤติให้ปลอดภัย และเอื้อต่อการเยียวยา

1.4 การร่วมพัฒนาและวางแผนการดูแลผู้ป่วยวิกฤติในแต่ละฝ่าย/ภาควิชา 

• การร่วมมือกับฝ่าย/ภาควิชาอายุรศาสตร์ วิสัญญีวิทยา และกุมารเวชศาสตร์ ในการจัดตั้งและพัฒนาสาขาวิชาเวชบำบัดวิกฤติให้มีความเป็นต้นแบบและมีความยั่งยืน 

ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 2: พัฒนาการเรียนการสอนด้านเวชบำบัดวิกฤติสำหรับบุคลากรทางการแพทย์ที่มีส่วนในการดูแลผู้ป่วยวิกฤติทุกด้าน และส่งเสริมให้มีการดูแลแบบสหสาขาวิชาชีพ

ผลลัพธ์ที่พึงประสงค์: มีการเรียนการสอนด้านเวชบำบัดวิกฤติในหลักสูตรแพทยศาสตร์บัณฑิตและหลักสูตรหลังปริญญาที่ได้มาตรฐาน มีการฝึกอบรมพยาบาลเฉพาะทางด้านเวชบำบัดวิกฤติ และการฝึกอบรมบุคลากรทั่วไป เพื่อให้มีความรู้และทักษะในการประเมินและดูแลขั้นต้นสำหรับผู้ป่วยในภาวะวิกฤติ

2.1  การพัฒนาเนื้อหารายวิชาและการเรียนการสอนด้านเวชบำบัดวิกฤติในหลักสูตรปริญญาแพทยศาสตร์ บัณฑิต/ บัณฑิตศึกษา ทั้งในส่วนที่เป็นวิชาบังคับ การเพิ่มวิชาเลือก และการทำข้อตกลงแลกเปลี่ยนกับสถาบันต่างประเทศ 

2.2  การพัฒนาหลักสูตรและการเรียนการสอนของแพทย์ประจำบ้านต่อยอดด้านเวชบำบัดวิกฤติ จัดตั้งคณะกรรมการหลักสูตรที่รับผิดชอบ และส่งเสริมให้เกิดการพัฒนาคุณภาพการเรียนการสอนในทุกสาขาที่เกี่ยวข้อง  เพื่อเพิ่มปริมาณและคุณภาพผู้สำเร็จการฝึกอบรมเป็นผู้นำในระดับประเทศ

2.3  การให้ความรู้และทักษะในการดูแลผู้ป่วยวิกฤติให้กับบุคลากรสหสาขาวิชาชีพ การจัดการอบรมพื้นฐานการดูแลด้านผู้ป่วยวิกฤติให้กับบุคลากร  การจัดการประชุมวิชาการร่วมของทีมสหสาขาที่ทำงานด้านเวชบำบัดวิกฤติของโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์  การพัฒนาหลักสูตรสำหรับบุคลากรเฉพาะทางด้านเวชบำบัดวิกฤติ  และการพัฒนาการฝึกอบรมเฉพาะเรื่อง เช่น CRRT, ECMO

ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 3: การสร้างองค์ความรู้และนวัตกรรมในการดูแลผู้ป่วยวิกฤติ โดยใช้การวิจัยและการสร้างฐานข้อมูลที่เป็นระบบ

ผลลัพธ์ที่พึงประสงค์: มีองค์ความรู้ใหม่ที่ตรงกับบริบทของผู้ป่วยในประเทศไทย  สามารถนำไปทำให้เกิดนวัตกรรมการดูแลผู้ป่วยในสังคมไทยได้จริง และเกิดการเปลี่ยนแปลงผลลัพธ์ในการดูแล

3.1 สร้างระบบฐานข้อมูลในการดูแลผู้ป่วยวิกฤติของโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์  โดยใช้ระบบโรงพยาบาลเป็นแกนหลักและกำหนดมาตรฐานการเชื่อมต่อและการจัดเก็บร่วมกันในทุก ICU รวมถึงการกำหนดมาตรฐานเครื่องมือแพทย์ที่จะทำให้เกิดการบูรณาการข้อมูลกับระบบฐานข้อมูลหลักได้ โดยมีการตั้งคณะทำงานร่วมกันระหว่างแพทย์ พยาบาล ฝ่ายเทคโนโลยีและสารสนเทศ เพื่อกำหนดตัวแปรที่สนใจ การบันทึก การนำข้อมูลไปวิเคราะห์  และสังเคราะห์หาองค์ความรู้ใหม่ (โครงการย่อยที่ 3)

3.2  การสร้างระบบนิเวศน์ที่เอื้อให้เกิดการสร้างงานวิจัยด้านเวชบำบัดวิกฤติ สนับสนุนให้เกิดงานวิจัยด้านเวชบำบัดวิกฤติของฝ่าย/ภาควิชา ร่วมกับศูนย์ความเป็นเลิศ medical innovation ในการพัฒนานวัตกรรมในการดูแลผู้ป่วยวิกฤติ และร่วมมือกับสถาบันการแพทย์ที่มีชื่อเสียงในต่างประเทศ

ศูนย์ความเป็นเลิศด้านเวชบำบัดวิกฤติมีสำนักงานกลางในการสนับสนุนและประสานความร่วมมือของหน่วยงานย่อยในฝ่ายต่าง ๆ และหอผู้ป่วยใน 13 แห่ง อาทิ หอผู้ป่วยวิกฤติอายุรกรรม หอผู้ป่วยวิกฤติสูตินรีเวช หอผู้ป่วย NS ICU เป็นต้น ทั้งนี้ในส่วนการทำงานภายในศูนย์ความเป็นเลิศด้านเวชบำบัดวิกฤติประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก ได้แก่

1. ฝ่ายบริการทางคลินิก (Service)
มีบทบาทในการดูแลการรักษาผู้ป่วยในภาวะวิกฤติทั้งก่อนเข้า ระหว่างเข้าและหลังเข้าหอผู้ป่วยวิกฤติ ผลงานจากฝ่ายบริการทางคลินิก เช่น การพัฒนาระบบการช่วยชีวิตขั้นสูงด้วยเครื่องพยุงปอดและหัวใจ/การดำเนินการจัดตั้งระบบการดูแลผู้ป่วยก่อนวิกฤติในโรงพยาบาล/การพัฒนาการดูแลที่ได้มาตรฐานในหอผู้ป่วยวิกฤติ เป็นต้น

2. ฝ่ายฝึกอบรม (Teaching)

การพัฒนาการเรียนการสอนในทุกระดับ ทั้งในระดับก่อนและหลังปริญญาแพทย์ประจำบ้าน แพทย์ประจำบ้านต่อยอดการฝึกอบรม บุคลากรทางการแพทย์แบบสหสาขาวิชาชีพ ในการดูแลผู้ป่วยวิกฤติเพื่อนำไปต่อยอดการรักษาให้เกิดผลสูงสุด โครงการการสอนที่โดดเด่นมากของฝ่ายฝึกอบรม คือ การฝึกอบรมโครงการฝึกอบรมอายุรแพทย์ปลูกถ่ายไตหลักสูตร 1 ปี ตั้งแต่ปี พ.ศ.2559 ซึ่งเป็นแห่งแรกและแห่งเดียวในประเทศ

3. ฝ่ายพัฒนาและวิจัย (Research)

ดูแลด้านการจัดทำระบบฐานข้อมูลการดูแลผู้ป่วยในห้อง ICU ให้ครอบคลุมทั้งโรงพยาบาล

ผศ.นพ.พรเลิศ ฉัตรแก้ว
หัวหน้าศูนย์ความเป็นเลิศด้านเวชบำบัดวิกฤติ

ภารกิจที่หน่วยงานสนับสนุน

1. พัฒนางานบริการการดูแลผู้ป่วยวิกฤตที่เป็นเลิศ เพื่อให้เกิดการดูแลอย่างต่อเนื่อง ไร้รอยต่อ ตั้งแต่ก่อนเกิดภาวะวิกฤต ขณะเกิดภาวะวิกฤต และการดูแลภายหลังพ้นจากภาวะวิกฤต อย่างครบวงจร ตามมาตรฐานวิชาชีพแบบองค์รวม มีความถูกต้อง ปลอดภัย รวดเร็ว เน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง และมีความพึงพอใจทั้งจากผู้รับบริการ และผู้ปฏิบัติงาน และเป็นต้นแบบการดูแลผู้ป่วยวิกฤตในโรงพยาบาลระดับตติยภูมิด้วยคุณธรรม และคุณภาพตามมาตรฐานระดับชาติ และนานาชาติ (ตามกรอบแนวคิดในการพัฒนาคุณภาพการบริการตามโครงการของศูนย์ฯ)
2. พัฒนาการเรียนการสอนด้านเวชบำบัดวิกฤต ทั้งในหลักสูตรปริญญาแพทยศาสตร์ และหลักสูตรต่อยอดด้านเวชบำบัดวิกฤต รวมถึง การสร้างหลักสูตรเฉพาะทางด้านเวชบำบัดวิกฤต เพื่อพัฒนาสมรรถนะของบุคลากรในทีมสหสาขา มุ่งสู่ความเป็นเลิศ และความยั่งยืนขององค์กร รวมทั้งเพื่อการเผยแพร่เป็นต้นแบบสู่นอกสถาบัน
3. สนับสนุนการสร้างองค์ความรู้ใหม่และนวัตกรรมด้านการดูแลผู้ป่วยวิกฤต โดยการวิจัย และสร้างฐานข้อมูลที่เป็นระบบ และการจัดเก็บที่ได้มาตรฐาน มีการบูรณาการข้อมูล วิเคราะห์ สังเคราะห์หาองค์ความรู้ใหม่ รวมทั้งสร้างระบบนิเวศน์ที่สนับสนุนให้เกิดงานวิจัย และสามารถนำมาพัฒนาต่อยอดในการบริหารจัดการ patient flow ที่เหมาะสม
4. บริหารจัดการองค์กรให้มีความคล่องตัว มีการวางแผนรูปแบบการบริหารจัดการที่เหมาะสมและมีประสิทธิภาพ มีความคุ้มทุน มีธรรมาภิบาล เป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้และสร้างเสริมคุณภาพชีวิตของบุคลากร

การให้บริการของศูนย์

ศูนย์ความเป็นเลิศด้านเวชบำบัดวิกฤติ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย หรือ Critical Care Excellent Center ถือเป็นอีกหนึ่งศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ ที่เป็นแหล่งรวมองค์ความรู้เกี่ยวกับการรักษาที่ได้มาตรฐานระดับสากล เพื่อพัฒนาการรักษาแบบสหวิชาชีพให้ครอบคลุมและมีประสิทธิภาพมากที่สุด โดยมีบุคลากรดูแลผู้ป่วยซับซ้อน และรับรักษาผู้ป่วยในภาวะวิกฤติจำนวนมาก ตามสถิติแล้วในแต่ละปีมีผู้ป่วยวิกฤติเข้ามาทำการรักษาถึงปีละราว 10,000 ราย