ท้องผูก คือการทำงานผิดปกติของลำไส้ ที่มีอาการต่อไปนี้อย่างน้อย 2 ข้อ 

1) ถ่ายยากต้องเบ่งมากกว่าปกติ 
2) ถ่ายอุจจาระแข็ง 
3) ถ่ายไม่สุด 
4) รู้สึกเหมือนมีอะไรมาอุดปลายทวาร 
5) บางครั้งต้องใช้นิ้วล้วงอุจจาระออก 
6) ถ่ายน้อยกว่า 3 ครั้งต่อสัปดาห์ 

โดยมีอาการที่กล่าวมาอย่างน้อยร้อยละ 25 ของการขับถ่าย และเป็นเวลาอย่างน้อย 3 เดือน

อย่างไรก็ดี ควรระวังว่าอาการท้องผูกดังกล่าว หลายครั้งอาจเกิดจากมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคนที่มีอายุมากกว่า 50 ปี และยังไม่เคยรับการส่องกล้องลำไส้ใหญ่ หรือมีอาการถ่ายเป็นเลือด เบื่ออาหาร น้ำหนักลดร่วมด้วย 

ดังนั้นผู้ป่วยที่มีอาการท้องผูก ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อประเมินความจำเป็นในการส่งตรวจเพิ่มเติม เช่น การส่องกล้องลำไส้ใหญ่

สาเหตุของอาการท้องผูก

– ดื่มน้ำไม่เพียงพอ
– รับประทานอาหารที่มีกากใยต่ำ
– ขาดการออกกำลังกาย
– โรคประจำตัวบางอย่าง เช่น เบาหวาน ภาวะไทรอยด์ต่ำ โรคทางระบบประสาท
– ความเครียดและการใช้ยาบางประเภท

รักษาอาการท้องผูกให้ถูกวิธี

– รับประทานอาหารที่มีกากใยทุกมื้อ เช่น ผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี ข้าวกล้อง ถั่ว
– ดื่มน้ำให้เพียงพอ อย่างน้อยวันละ 2 ลิตร เพื่อช่วยให้ขับถ่ายง่ายขึ้น
– หมั่นออกกำลังกายเป็นประจำ เพื่อช่วยกระตุ้นการทำงานของลำไส้
– หากอาการยังไม่ดีขึ้นหลังปรับพฤติกรรม ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุ และรับการรักษาอย่างถูกต้อง

ข้อมูลโดย : ผศ.(พิเศษ) นพ.สุกิจ ภัทรเจียรพันธุ์
ฝ่ายศัลยศาสตร์
ข้อมูล ณ วันที่ : 3 พฤษภาคม 2568