“เบาจืด” คือภาวะที่ร่างกายไม่สามารถกักเก็บน้ำได้ เนื่องจากขาดฮอร์โมน แอนติไดยูเรติก ซึ่งผลิตจากสมองส่วนไฮโพทาลามัส ใกล้ต่อมใต้สมอง
อาการ
- ปัสสาวะบ่อย ทั้งกลางวันและกลางคืน
- ปัสสาวะมีลักษณะเหมือนน้ำเปล่า เพราะไตต้องขับน้ำออกมาก
- หากดื่มน้ำไม่เพียงพอ อาจกระหายน้ำบ่อย ปากแห้ง คอแห้ง หรือลุกขึ้นแล้วหน้ามืด
แนวทางรักษา
- หากมีรอยโรคที่บริเวณสมอง แพทย์อาจใช้วิธีผ่าตัดเอาเนื้องอกออกหรือการฉายแสง
- หากมีสาเหตุที่ไต ต้องหาสาเหตุที่ไตไม่ตอบสนองต่อฮอร์โมนดังกล่าว เช่น เกลือแร่ในเลือดผิดปกติ
- แพทย์อาจพิจารณาให้ฮอร์โมนแบบรับประทาน พ่น หรือฉีด เพื่อลดการปัสสาวะบ่อย
แนวทางดูแลตัวเอง
- พบแพทย์ตามนัดทุกครั้ง และใช้ยาตามที่แพทย์สั่ง
- ดื่มน้ำในปริมาณที่เหมาะสม เพราะหากดื่มน้ำมากเกินไป อาจเกิดภาวะเกลือแร่ในเลือดต่ำได้
- ตรวจติดตามนัดแพทย์ ซึ่งแพทย์อาจตรวจวัดระดับเกลือแร่ในเลือด หรือให้ตวงปัสสาวะหรือตวงน้ำที่รับประทานด้วย
หากมีอาการปัสสาวะในปริมาณมาก เช่น เกิน 3 ลิตรต่อวัน ให้สันนิษฐานว่าเป็นโรคเบาหวานไว้ก่อน เพราะพบเจอได้ง่ายกว่า แต่หากตรวจไม่พบเบาหวาน แพทย์อาจพิจารณาตรวจโรคเบาจืดได้ต่อไป
ข้อมูลโดย : อ.นพ.วิทวัส แนววงศ์
หน่วยต่อมไร้ท่อ ฝ่ายอายุรศาสตร์
ข้อมูล ณ วันที่ : 1 ตุลาคม 2568
