หลังเกิดแผ่นดินไหว หลายคนอาจยังรู้สึกวิงเวียน บ้านหมุน หรือเสียการทรงตัว ซึ่งอาการเหล่านี้ อาจเกี่ยวข้องกับ “Post-Earthquake Dizziness Syndrome” โดยมีรายงานในหลายประเทศว่า พบได้สูงถึง 40% หลังเกิดเหตุการณ์แผ่นดินไหวครั้งใหญ่
รู้จักระบบการทรงตัวของร่างกาย
- ในภาวะปกติ อวัยวะหลักที่เกี่ยวข้องกับการทรงตัว ได้แก่ การมองเห็น น้ำในหู และข้อต่อ แขน หรือขา จะทำงานไปในทิศทางเดียวกันเสมอ
- แต่เมื่อเกิดแผ่นดินไหว จะทำให้น้ำในหูขยับตอบสนองกับการสั่น แต่บางครั้งสายตาและข้อต่อขา รับรู้ว่าพื้นมีการเคลื่อนไหวไม่เท่ากัน สมองจึงได้รับสัญญาณจากอวัยวะทั้ง 3 ที่ขัดแย้งกันหรือผิดปกติไปจากเดิม ส่งผลให้รู้สึกเวียนศีรษะหรือบ้านหมุน
ทำไมยังรู้สึกเวียนศีรษะ หลังจากเกิดแผ่นดินไหวหรือไม่มี Aftershock แล้ว ?
- เพราะสมองยังปรับตัวให้เข้าสู่สมดุลปกติไม่ได้ ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้ภายใน 1 อาทิตย์ หลังจากเกิดแผ่นดินไหว แต่บางส่วนอาจเป็นได้หลายสัปดาห์หรือนานนับเดือนเลยทีเดียว เหตุการณ์นี้อาจเกิดจากกรณีอื่น เช่น คนไข้เมาบกหลังขึ้นมาจากเรือสำราญเป็นเวลานาน
รู้หรือไม่! จากรายงานต่าง ๆ พบว่า ภาวะ Post-Earthquake Dizziness Syndrome พบมากในกลุ่มผู้หญิง วัย 30 ปีขึ้นไป และผู้ที่มีโรคประจำตัวเดิม เช่น เมารถ เมาเรือ
แนวทางปฏิบัติ เพื่อให้สมองปรับตัวเข้าสู่ภาวะปกติได้เร็วขึ้น
- ทำกิจกรรมที่ผ่อนคลาย ลดความเครียด
- พักผ่อนให้เพียงพอ
- ใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ
- ออกกำลังกายกระตุ้นการทำงานน้ำในหู เช่น เดินเล่น ทำงานบ้าน
หากผ่านไป 2 – 3 สัปดาห์แล้ว แต่อาการยังไม่ดีขึ้น สามารถเข้าพบแพทย์เพื่อประเมินอาการต่อไป
ข้อมูลโดย : ผศ.ดร.พญ.นัตวรรณ อุทุมพฤกษ์พร
ฝ่ายโสต ศอ นาสิกวิทยา
ข้อมูล ณ วันที่ : 5 เมษายน 2568
