ริดสีดวงทวาร คือภาวะที่หลอดเลือดดำบริเวณปลายทวารหนักขยายตัว โป่งพองผิดปกติ ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็น ริดสีดวงทวารภายใน และ ภายนอก
ระยะของอาการริดสีดวงทวารภายใน
- ระยะที่ 1 มีริดสีดวงภายในทวารหนัก ไม่โผล่ออกมาขณะอุจจาระ แต่มีเลือดออก
- ระยะที่ 2 ริดสีดวงทวารโตขึ้น โดยโผล่ออกมาขณะอุจจาระ และหดกลับเข้าไปได้เอง
- ระยะที่ 3 ริดสีดวงทวารโผล่ออกมาขณะอุจจาระ และต้องใช้มือดันกลับ
- ระยะที่ 4 ริดสีดวงทวารโผล่ออกมา ไม่สามารถดันกลับเข้าไปได้
แนวทางรักษาริดสีดวงทวาร
1. ปรับพฤติกรรม
- หลีกเลี่ยงการเบ่งถ่ายที่แรงเกินไป
- หลีกเลี่ยงการนั่งอุจจาระร่วมกับเล่นโทรศัพท์เป็นเวลานาน ๆ
- บริโภคอาหารที่มีกากใยสูง
- ดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 2 – 3 ลิตร
การปรับพฤติกรรมได้ผลดีกับผู้ป่วยริดสีดวงทวาร ระยะที่ 1 อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยริดสีดวงทวารทุกระยะควรปรับพฤติกรรมให้เหมาะสมตามข้างต้น
2. รักษาด้วยวิธีการรัดยางหรือฉีดยาให้ริดสีดวงฝ่อลง
- ได้ผลดีกับริดสีดวงทวาร ระยะที่ 2 และ 3
- สามารถรักษาแบบผู้ป่วยนอกได้ ไม่จำเป็นต้องนอนโรงพยาบาล ไม่ต้องผ่าตัด
- อาการเลือดออก และริดสีดวงที่โผล่มาจะหายได้
- ควรรักษากับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น เพื่อหลีกเลี่ยงภาวะแทรกซ้อน
3.รักษาด้วยการใช้เลเซอร์
- เหมาะกับริดสีดวงทวาร ระยะที่ 2 และ 3
- เป็นการใช้พลังงานเลเซอร์จี้ให้ริดสีดวงทวารยุบลง โดยไม่ตัดออก
- อาการเจ็บปวดน้อยกว่าการผ่าตัดปกติ
- การรักษานี้ เหมาะกับท่านหรือไม่ ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์
4.รักษาด้วยการผ่าตัดริดสีดวงทวารออก
- เป็นการตัดริดสีดวงทวารออก และเย็บปิด
- ไม่ได้ตัดหูรูดทวารหนัก หลังผ่าตัดสามารถกลั้นอุจจาระได้ตามปกติ
- เหมาะกับผู้ป่วยริดสีดวงทวาร ระยะที่ 3 และ 4 หรือรักษาวิธีอื่นแล้วไม่ดีขึ้น
- เป็นการรักษามาตรฐานที่ได้ผลดี โอกาสกลับมาเป็นซ้ำน้อยที่สุด
ข้อมูลโดย : ผศ.(พิเศษ) นพ.สุกิจ ภัทรเจียรพันธุ์
ฝ่ายศัลยศาสตร์
ข้อมูล ณ วันที่ : 28 มิถุนายน 2568
