การใช้ยาปฏิชีวนะให้เหมาะสมและปลอดภัยที่สุดอาศัยหลักการ “3 ถูก” ได้แก่

1. ถูกโรค ต้องทราบก่อนว่า โรคที่เป็นเกิดจากการคิดเชื้อแบคทีเรียหรือไม่ เพราะหากไม่ใช่ เช่น โรคโควิด-19 ก็ไม่สามารถรักษาด้วยยาปฏิชีวนะได้

2. ถูกคน เมื่อทราบแล้งว่าเป็น โรคติดเชื้อแบคทีเรียที่ต้องใช้ยาปฏิชีวนะในการรักษา การเลือกยายังต้องพิจารณาให้เหมาะสมแก่ผู้ป่วยเฉพาะรายตามปัจจัยที่แตกต่างกัน เช่น อายุ โรคประจำตัว ประวัติแพ้ยา

3. ถูกขนาด เมื่อเลือกชนิดยาปฏิชีวนะ ได้เหมาะสมกับผู้ป่วยเฉพาะรายแล้ว ขนาดยาและระยะเวลาในการรักษาที่เหมาะสมยังเป็นปัจจัยสำคัญที่จะทำให้การรักษาสำเร็จโดยมีผลกระทบ เช่น อาการไม่พึงประสงค์และโอกาสเกิดเชื้อดื้อยาน้อยที่สุด

การใช้ยาปฏิชีวนะให้ปลอดภัยที่สุด

ควรใช้ภายใต้การตรวจวินิจฉัยและจ่ายยาโดยแพทย์อย่างเคร่งครัดบางกรณีอาจใช้ภายใต้การแนะนำโดยบุคลากรทางการแพทย์สาขาอื่น เช่น เภสัชกร แต่ไม่ควรหาซื้อยาปฏิชีวนะมาใช้เอง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การไปร้านขายยาแล้วขอซื้อยาปฏิชีวนะแบบระบุชื่อยาเอง เพราะจะไม่ผ่านกระบวนการพิจารณาทางการแพทย์ให้เหมาะสมแก่ผู้ป่วยเฉพาะราย

ข้อมูล ณ วันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2565
ที่มา : ผศ. ดร. นพ.นพดล วัชระชัยสุรพล
ฝ่ายเภสัชวิทยา