ต่อมทอนซิลอักเสบเฉียบพลัน (Acute tonsillitis) เกิดจากการอักเสบติดเชื้อของต่อมทอนซิล
– พบมากในเด็กเล็ก มักเกิดจากการติดเชื้อไวรัส
– ในเด็กโตอายุ 5-15 ปี และผู้ใหญ่ มักเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย แต่ยิ่งอายุเพิ่มมากขึ้นจะพบน้อยลงแม้ต่อมทอนซิลอักเสบเฉียบพลันจะเป็นโรคที่ไม่ร้ายแรง แต่ถ้าผู้ป่วยมีอาการมาก อาจจำเป็นต้องนอนโรงพยาบาล ทำให้ต้องหยุดเรียน หรือหยุดงาน
อาการ
- เจ็บคอ โดยเฉพาะตำแหน่งมุมขากรรไกร ถ้าเป็นมาก อาจเจ็บร้าวไปที่หูได้
- มีไข้ ปวดหัว
- กลืนเจ็บ และกลืนลำบาก
- ต่อมทอนซิลโตบวมแดง และอาจมีหนองบริเวณต่อมทอนซิล
- ต่อมน้ำเหลืองที่คอโต
- ในเด็กเล็กที่ยังพูดไม่ได้ อาจมีน้ำลายไหลออกจากมุมปากไม่ยอมกินอาหาร และงอแง
การป้องกันที่ดีที่สุด คือ การปฏิบัติตัวให้มีสุขลักษณะที่ดี (good hygiene) เช่น การสอนลูกหลานให้ล้างมือบ่อย ๆ โดยเฉพาะก่อนรับประทานอาหารหรือขนม และหลังเข้าห้องน้ำใ ใช้ช้อนกลาง ไม่ดื่มน้ำแก้วเดียวกัน ไม่ใช้ของส่วนตัวร่วมกัน
การรักษา
- การรักษาหลัก คือ การให้ยา ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสาเหตุของการเกิดต่อมทอนซิลอักเสบเฉียบพลันว่าเกิดจากไวรัสหรือแบคทีเรีย
- หากเกิดจากไวรัสจะรักษาตามอาการ เช่น ให้ยาลดไข้ ยาพ่น หรือยาอมแก้เจ็บคอ
- หากเกิดจากแบคทีเรียต้องเพิ่มยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งโดยส่วนใหญ่ประมาณ 7-10 วัน
- การผ่าตัดจะทำในกรณีที่ป็นต่อทอนซิลอักเสบซ้ำบ่อย ๆ ต่อมทอนซิลอักเสบเรื้อรัง หรือมีภาวะแทรกซ้อน เช่น มีหนองลามเข้าไปในช่องคอส่วนลึกข้างต่อมทอนซิล
ข้อมูล ณ วันที่ 4 มิถุนายน 2564
ที่มา : อ. นพ.วิศรุต สามัคคีธรรม