การทดสอบภาวะออกซิเจนต่ำในเลือดด้วยการออกกำลังกาย สามารถช่วยประเมินระดับความรุนแรงของโรคโควิด-19 ในระบบการหายใจ ซึ่งขณะที่ผู้ป่วยพักอาจยังไม่พบความผิดปกติ ดังกล่าว แต่เมื่อออกกำลังอาจพบว่าระดับออกซิเจนลดลง ซึ่งสัมพันธ์กับระดับความรุนแรงของโรคและอัตราการเสียชีวิตที่สูงขึ้น โดยสามารถทดสอบได้หลายวิธี เช่น
- การลุก-นั่งจากเก้าอี้
- ลุก-นั่งจากเก้าอี้ ด้วยอัตรา 20-30 ครั้งต่อนาที
- ห้ามใช้มือดันเก้าอี้ หรือพนักพิงระหว่างทดสอบ
- การเดินต่อเนื่อง
- เดินเร็วต่อเนื่องไปมาภายในห้อง โดยให้ได้ระยะทางมากที่สุดในเวลา 6 นาที
- การปั่นจักรยานอากาศ 3 นาที
- ยกขาขึ้นปั่นจักรยานอากาศต่อเนื่องเป็นเวลา 3 นาที
- หากผู้ป่วยมีปัญหาด้านการทรงตัว หรือข้อจำกัดในการลุกนั่งให้ใช้วิธีนี้ทดแทนวิธีการข้างต้น
การแปลผล
ผู้ป่วยควรใส่เครื่องวัดออกซิจนที่ปลายนิ้วตลอดการทดสอบ โดยบันทึกค่าระดับออกซิเจนก่อนและหลังการทดสอบเพื่อเปรียบเทียบ หากค่าระดับออกซิเจนลดลงมากกว่าร้อยละ 3 ขึ้นไป บ่งบอกว่าระบบการหายใจเริ่มมีความผิดปกติ ควรแจ้งผู้ดูแลรักษาทันที
ข้อห้าม
- ไม่ควรปฏิบัติในผู้ป่วยที่มีสัญญาณชีพไม่คงที่
- อัตราการหายใจเร็วมากกว่า 22 ครั้งต่อนาที
- อัตราการเต้นของหัวใจมากกว่า 120 หรือน้อยกว่า 50 ครั้งต่อนาที
- ความดันโลหิตตัวบนสูงกว่า 160 หรือต่ำกว่า 100 มิลลิเมตรปรอท
- ไม่ควรปฏิบัติในผู้ป่วยที่มีปัญหาทรงตัวขณะลุกนั่งหรือขณะเดิน
- อย่าหักโหมมากจนเกิดอันตรายและระมัดระวังอุบัติเหตุระหว่างทดสอบ
ข้อมูล ณ วันที่ 23 สิงหาคม 2564
ที่มา : อ. นพ.วรวุฒิ ตันติทวีวัฒน์