วัยรุ่น เป็นวัยที่ต้องปรับตัวให้สามารถรับมือกับร่างกายและอารมณ์ที่แตกต่างไปจากวัยเด็ก 

หากวัยรุ่นต้องเผชิญกับโรคเรื้อรัง เช่น โรคมะเร็ง ก็ยิ่งทำให้การปรับตัวซับซ้อนและท้าทายมากขึ้นต่อทั้งตัววัยรุ่นเองและผู้ดูแล

การแสดงออกที่อาจพบได้เมื่อวัยรุ่นต้องเผชิญโรคเรื้อรัง

• รู้สึกสับสน โกรธ กลัว เศร้า กังวล
• พัฒนาการและพฤติกรรมที่ถดถอย
• ปฏิเสธ หรือต่อรอง
• ยอมรับในการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่

รับมือกับวัยรุ่นเมื่อเจ็บป่วยเรื้อรังอย่างไร

1. สื่อสารและกระชับความสัมพันธ์ระหว่างวัยรุ่นและครอบครัว โดยเน้นการถาม พูดคุยเกี่ยวกับความรู้สึกหรือความไม่แน่นอนของชีวิต ซึ่งตัววัยรุ่นและครอบครัวจะต้องเรียนรู้ไปพร้อม ๆ กัน

2. อยู่เคียงข้างกันและถามวัยรุ่นถึงสิ่งที่ต้องการให้ช่วยเหลือ

3. คำนึงถึงผลของการรักษาหรือผลข้างเคียงที่อาจส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวันและคุณภาพชีวิต รวมทั้งครอบครัวควรตั้งความคาดหวังในการรักษาตามความเป็นจริง 

4. ให้เวลาและความเป็นส่วนตัวกับทั้งวัยรุ่นและตนเอง เพื่อทำความเข้าใจกับโรคที่เป็นและพูดคุยถึงอารมณ์ ความรู้สึก โดยอาจใช้คำพูดว่า “วัยรุ่นหลายคนอาจจะกลัวหรือกังวลได้หากเจอสถานการณ์แบบนี้” เป็นต้น

5. วางแผนเผชิญกับสถานการณ์ใหม่อย่างโรคเรื้อรังร่วมกับวัยรุ่น

นอกจากนี้ ครอบครัวหรือผู้ดูแลควรปรึกษาแพทย์เพิ่มเติมหากวัยรุ่นมีการแยกตัว มีพฤติกรรมทำร้ายตนเอง ไม่สามารถปรับตัวได้ หรือไม่สามารถบอกความรู้สึกตนเองได้

ข้อมูลโดย อ.พญ.พร ไตรรัตน์วรกุล 
ภาควิชากุมารเวชศาสตร์สาขาวิชาพัฒนาการและการเจริญเติบโต
ข้อมูล ณ วันที่ 6 กันยายน 2566