การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ถือเป็นปัญหาสุขภาพสำคัญของมวลมนุษยชาติ ปัจจุบันมีผู้ป่วยติดเชื้อและเสียชีวิตจากโรคโควิด-19 เป็นจำนวนมากได้สร้างความตื่นตระหนกและส่งผลกระทบต่อสภาพเศรษฐกิจและสังคมทั่วโลก สำหรับวิธีมาตรฐานในการตรวจวินิจฉัยโรคโควิด-19 ในปัจจุบันจะใช้เทคนิค Real-time PCR เพื่อเพิ่มปริมาณสารพันธุกรรมของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (SARS-CoV-2) แต่การตรวจด้วยวิธีนี้มีต้นทุนสูง จำเป็นต้องอาศัยเครื่องมือที่มีราคาแพงและบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญซึ่งมีอยู่อย่างจำกัดเฉพาะในโรงพยาบาลขนาดใหญ่เท่านั้น จึงทำให้การดำเนินการตรวจวินิจฉัยโรคโควิด-19 ไม่ครอบคลุมไปยังทุกภูมิภาคของประเทศ ดังนั้น คณะผู้วิจัยนำโดย รศ.ดร.สัญชัย พยุงภร ภาควิชาชีวเคมี คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จึงได้พัฒนานวัตกรรมชุดตรวจคัดกรองโรคโควิด-19 “COVID-19 SCAN” ที่มีราคาถูกใช้งานง่าย รวดเร็ว ไม่ต้องอาศัยเครื่องมือที่ซับซ้อน และมีประสิทธิภาพใกล้เคียง
กับเทคนิค Real-time PCR ขึ้น
นวัตกรรมชุดตรวจคัดกรองโรคโควิด-19 “COVID-19 SCAN” นี้เกิดจากความร่วมมือระหว่างหน่วยปฏิบัติการวิจัยจุลชีววิทยาเชิงระบบ ศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านชีววิทยาเชิงระบบ และศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยนวัตกรรมชุดตรวจคัดกรอง “COVID-19 SCAN” สามารถตรวจหาสารพันธุกรรมของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 จากตัวอย่างสิ่งส่งตรวจ เช่น ตัวอย่างจากระบบทางเดินหายใจ (Nasopharyngeal Swab / Throat Swab) หรือตัวอย่างน้ำลายที่ผ่านกระบวนการสกัดสารพันธุกรรมและการเพิ่มปริมาณสารพันธุกรรมภายใต้อุณหภูมิเดียว (Isothermal Amplification) จากนั้นตรวจหาสารพันธุกรรมได้อย่างจำเพาะด้วยระบบ CRISPR-Cas12a หากสิ่งส่งตรวจนั้นพบสารพันธุกรรมของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 จะเกิดการเรืองแสงภายใต้เครื่องกำเนิดแสงสีฟ้า (Blue light transilluminator) ทั้งนี้ นวัตกรรมชุดตรวจคัดกรอง “COVID-19 SCAN” มีประสิทธิภาพในการตรวจวินิจฉัยทางคลินิกมีความจำเพาะ 100% ความไว 96.23% และมีความแม่นยำในการตรวจวินิจฉัย 98.78% ซึ่งใกล้เคียงกับเทคนิค Real-time PCR ซึ่งเป็นวิธีตรวจมาตรฐาน
สำหรับนวัตกรรมชุดตรวจคัดกรองโรคโควิด-19 “COVID-19 SCAN” ที่ได้รับการพัฒนาขึ้นนี้มีความพร้อมของเทคโนโลยีระดับ 8 (Technology Readiness Level; TRL8) และได้ถ่ายทอดเทคโนโลยีให้แก่บริษัทไมโคร อินเจคชั่น จำกัด เพื่อพัฒนาต่อยอดจากงานวิจัยจนเกิดเป็นนวัตกรรมที่สามารถใช้งานได้จริงและเกิดประโยชน์เชิงสังคมและเชิงพาณิชย์ ซึ่งนวัตกรรมชุดตรวจคัดกรอง “COVID-19 SCAN” ได้รับการรับรองและอนุญาตให้ผลิตจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา(อย.) เลขที่ T6400049 เมื่อวันที่ 29 มีนาคม พ.ศ. 2564 ที่ผ่านมา
คณะผู้วิจัยหวังเป็นอย่างยิ่งว่า นวัตกรรมชุดตรวจคัดกรองโรคโควิด-19 “COVID-19 SCAN” ที่พัฒนาขึ้นนี้จะเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่จะช่วยให้การตรวจคัดกรองหรือวินิจฉัยโรคโควิด-19 สามารถเข้าถึงประชากรทุกกลุ่มได้ง่ายและรวดเร็วยิ่งขึ้น รวมถึงสามารถประยุกต์ใช้ในการตรวจคัดกรองเชิงรุกนอกสถานที่สำหรับกลุ่มที่มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 เพื่อควบคุมการแพร่กระจายของโรคโควิด-19ภายในประเทศ ตลอดจนผู้ติดเชื้อให้ได้เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลอย่างทันท่วงที
