ต้อลมและต้อเนื้อ เป็นเนื้อนูนที่เยื่อตาขาวข้างกระจกตาดำ ถ้าอยู่เฉพาะที่เยื่อบุตาขาว (conjunctiva) เรียกว่าต้อลม (pinguecula) แต่หากรุกล้ำเข้ามาในกระจกตาดำ (cornea) เราก็เรียกว่าต้อเนื้อ (pterygium)

ต้อเนื้อจะดึงทั้งเยื่อตาและเส้นเลือดวิ่งเข้าไปเกาะอยู่บนกระจกตาดำ เห็นเป็นเนื้อสามเหลี่ยมโดยมีหัวอยู่ที่กระจกตา อาจใหญ่หรือเล็กก็ได้ จะแดงมากน้อย ขึ้นอยู่กับมีปริมาณเส้นเลือดมากหรือน้อย ส่วนใหญ่อยู่ที่บริเวณหัวตาด้านในใกล้จมูก แต่อาจจะเป็นได้ทั้งด้านหัวตาและหางตาพร้อมกัน

สาเหตุและการป้องกัน

ต้อลมและต้อเนื้อเกิดจากการถูกแสงอัลตราไวโอเลต (UV) เป็นเวลาต่อเนื่องกันนาน UVเป็นส่วนประกอบในแสงแดดและอาจพบเป็นปริมาณมากในแสงจากหลอดไฟบางชนิด คนที่เป็นต้อลมและต้อเนื้อมักจะมีอาการตาแห้ง ร่วมด้วย อาจมีอาการเคือง แสบตาหรือตาแดงได้เป็นครั้งคราว แต่ส่วนใหญ่มักไม่ค่อยมีอาการ ถ้าไม่มีอาการตาแห้งหรือการอักเสบร่วมด้วย การป้องกัน ไม่ให้เป็น ควรจะหลีกเลี่ยงแสงแดดและลมที่จะกระทบกับดวงตาโดยตรง รวมทั้งฝุ่นละอองและควัน

การรักษา

ในกรณีที่ไม่มีอาการผิดปกติ อาจไม่จำเป็นต้องให้การรักษา แต่ถ้ามีอาการ เคืองตา ตาแดง อาจให้ยาหยอดตาเพื่อลดอาการ สำหรับต้อลม ไม่ต้องทำการผ่าตัด แต่สำหรับต้อเนื้อ ถ้าเนื้อเยื่อเข้าไปจนถึงกลางกระจกตาจะทำให้บดบังการมองเห็นได้ หรือเกิดอาการมัวจากการที่ต้อเนื้อดึงกระจกตาดำให้เกิดสายตาเอียง จักษุแพทย์จะพิจารณาผ่าตัดลอกต้อเนื้อออก หรือ ในกรณีที่ตาแดงอักเสบบ่อยๆ สามารถทำผ่าตัดลอกต้อเนื้อเพื่อให้ดูสวยงาม ขึ้น ในปัจจุบันมักผ่าตัดและวางเนื้อเยื่อใหม่ (graft) ซึ่งอาจเป็น เยื่อบุตาขาวของเจ้าตัวเองหรือใช้เยื่อหุ้มรกที่เตรียมพิเศษ เพื่อลดโอกาสการกลับเป็นซ้ำใหม่

สามารถติดต่อเพื่อขอรับคำปรึกษาและตรวจวินิจฉัยโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ที่
แผนกผู้ป่วยนอก อาคาร ภปร โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย โทร 0-2256-4000