สมาร์ทโฟนซินโดรม และออฟฟิศซินโดรม โดยทั้งสองโรคมีอาการคล้ายคลึงกันบางส่วน เนื่องจากปัจจุบันนคนนิยมใช้สมาร์ทโฟนมากขึ้น ตั้งแต่เด็กเล็ก วัยรุ่น คนทำงานหนุ่มสาว หรือผู้ใหญ่ ผู้สูงอายุ เห็นได้ง่าเกือบทุกวัย ทุกวันจะมีการใช้สมาร์ทโฟนมากขึ้น ในขณะที่ออฟฟิศซินโดรมจะเกิดกับคนทำงาน

อาการที่พบ

ผู้ป่วยที่เข้ามารับการรักษากับทางเวชศาสตร์ฟื้นฟูจะมีลักษณะอาการปวดที่เกิดจากการใช้ท่าทางที่ไม่ถูกต้อง ส่วนใหญ่หมอสังเหตุเห็นคือคนส่วนใหญ่จะอยู่ในท่าก้มหรือบางคนก้มมากจนจอแทบติดหน้า การก้มแบบนี้ทำให้กระดูกต้นคอรับแรงกดมากขึ้น ถ้าศีรษะตั้งตรง 0% จะเห็นว่าแรงกดที่ต้นคอน้อยมาก ประมาณ 4-5 กิโลกรัม แต่ถ้าเราก้มมากขึ้นประมาณ 10-15 องศา แรงกดที่ต้นคอจะเพิ่มมากขึ้นประมาณ 4-5 กิโลกรัม และถ้าก้มมากขึ้นถึง 30 องศา แรงกดอาจมากถึง 25 กิโลกรัม แต่ถ้าก้มมากขถึง 45 องศา แรงกดจะมากได้ถึง 20 กิโลกรัม ถ้ายิ่งโก้งโค้งทั้งคอและบ่า จะพบว่าแรงกดมีมากถึง 30 กิโลกรัม

การที่เราอยู่ในท่านี้นานๆ ทำให้กระดูกต้นคอทำงานเยอะ รวมทั้งกล้ามเนื้อที่อยู่รอบต้นคอและบ่าทำต้องงานตลอดเวลา มีอาการเมื่อยล้า ทำให้เราไม่สามารถทำงานต่อได้ นอกจากนี้การใช้สมาร์ทโฟนไม่ใช่แค่ก้มอย่างเดียว ยังจะมีใช้มือกด หรือยกขึ้นมา การที่เราต้องยกมือนานๆ เช่น เล่นเกม ดูซีรีย์ หรือแชทเป็นเวลาหลายชั่วโมงติดต่อกันจะทำให้กล้ามเนื้อเอ็นหรือที่แขน ที่ข้อมือมีอาการปวดได้ รวมทั้งบางรายอาจมีอาการชามือได้เนื่องจากการกดทับของพังผืดข้อมือ

เคล็ดลับการดูแลและบริหาร

ควรป้องกันไม่ให้เกิดอาการพวกนี้โดนการใช้สมาร์ทโฟนอย่างถูกวิธี ไม่ควรก้มมาก การใช้แต่ละครั้งไม่ควรเกิน 1-1.30 ชั่วโมง ขณะใช้แทนที่จะต้องถือตลอดเวลา อาจใช้ขาตั้งแทน และแทนที่จะใช้นิ้วโป้งตลอดเวลา ปาจเปลี่ยนเป็นนิ้วชี้จิ้มบ้าง หรือควรวางบนโต๊ะแล้วใช้นิ้วอื่นๆ ก็จะช่วยลดอาการปวดดล้ามเนื้อหรือเอ็นอักเสบได้

บริหารส่วนไหนที่เน้นย้ำเพิ่มเติม

กล้ามเนื้อบริเวณต้นคอ บ่า หัวไหล่ โดยการยืดเหยียดกล้ามเนื้อที่ถูกต้อง เช่น การยืดเหยียดกล้ามเนื้อรอบต้นคอ คือ การก้มคอไปข้างหน้าสูดลมหายใจ นับ 1-10 เอียงไปทางด้านซ้ายและขวา นับ 1-10 และแหงนมองไปข้างหลัง นับ 1-10 อย่างช้าๆ ให้มีการออกกำลังกล้ามเนื้อรอบต้นคอ นอกจากนี้ถ้าเกิดแถวบ่ามีอาการตึงมาก ก็ใช้มือฝั่งตรงข้ามมายืดหล้ามเนื้อบ่าให้คลายตัว ในส่วนของแขนเราก็สามารถยืดกล้ามเนื้อแขนได้ โดยที่เราเหยียดแขนออกไปให้ตรง และใช้มือดันข้อมือ นับ 1-10 และการกระดกนิ้วขึ้นเพื่อเป็นการบริหารนิ้ว ส่วนมือก็จะเป็นการงอเหยียดนิ้วมือ กางพับออก จะช่วยให้คลายกล้ามเนื้อที่ใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน นอกจากนี้ถ้าเราออกกำลังกายแล้ว ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมแล้ว รายที่มีอาการมากก็ต้องมาพบแพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู อาจจะต้องใช้ยา หรือวิธีการทำกายภาพ รวมทั้งสอนวิธีการออกกกำลังกายที่ถูกต้อง

ลักษณะที่ต้องมาพบแพทย์

เอ็นอักเสบเรื้อรัง มีปัญหาเรื่องนิ้วลอค หรือมีอาการชาจากคอลงมาที่แขน นี่ก็จะสันนิษฐานได้ว่ามีเรื่องของหมอนรองกระดูกหลังส่วนคอมีอาการเสื่อมหรือพังผืดกดทับ

แพทย์ทางเลือก เช่น การฝังเข็มสามารถช่วยได้ไหม

ในเรื่องของการฝังเข็มช่วยลดอาการปวดได้ หรือการนวดแผนไทย ในบางรายที่กล้ามเนื้อตึงเป้นเวลานานก็จะสามารถช่วยได้ แต่สิ่งสำคัญคือการป้องกัน และใช้สมาร์ทโฟนให้ถูกวิธี เพราะแม้จะรักษาหายแล้วแต่หากกลับไปใช้ชีวิตประจำวันแบบเดิมก็อาจจะต้องกลับมารักษาอีก

สามารถติดต่อเพื่อขอรับการตรวจและการรักษาโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ที่
แผนกผู้ป่วยนอกหรือ แผนกฉุกเฉิน โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย
โทร 0-2256-4000